Wuts Doe-Het-Zelf
Een fotomoment
Dit moment heb ik vastgelegd in het najaar van 2019, tijdens de inzegening van een gerenoveerd kapelletje in Posterholt. Op de foto een woning waarvan een gedeelte bestaat uit een winkel. Inwoners van Posterholt op leeftijd en de pastoor omlijsten dit beeld. De foto bracht mij op het idee een aantal van deze historische zaken te documenteren in Limburg. Welke oude dorpswinkels zijn er nog, wat is hun historie en hoe ziet de toekomst eruit? Een tocht die startte bij (het inmiddels gesloten) ‘t Vrieswinkelke in Posterholt.
Wuts Doe-Het-Zelf
“Deze zaak is net zo oud als ikzelf”, zegt Ricks Wuts (Swalmen, 1962) over zijn doe-het-zelfzaak aan de Boutestraat. Wat volgt is een anekdote over zijn voornaam, waarvoor hij me meeneemt naar de werkplaats. Daar heeft hij in grote houten letters de naam RickS staan, met een extra grote S. Met die letters liep hij mee in de carnavalsoptocht van 2019 in zijn dorp, om voor eens en altijd de schrijfwijze van zijn naam duidelijk te maken aan het publiek langs de route.
In het geboortejaar van Ricks opende zijn vader Karel een doe-het-zelfzaak in het pand dat stamt uit 1927. Voorheen had zijn tante er een snoepwinkel aan huis. Wuts senior nam de woning van haar over en begon er een houtdraaierij. Toen die markt inzakte, breidde zijn vader de woning uit en startte er een doe-het-zelfzaak.
Ricks komt begin jaren tachtig in het bedrijf werken als hij net van school komt. Korte tijd later overlijdt zijn vader plotseling en staat hij er samen met zijn moeder alleen voor. In 1992 bouwt hij de zaak nog verder uit. Zijn moeder werkt nog mee tot eind jaren negentig. Sindsdien runt hij de kleine bouwmarkt alleen.
Wuts tussen de grote bouwmarkten
Met grote concurrenten als Karwei in Tegelen en Gamma en Praxis in Roermond, weet Wuts goed te overleven in het Midden-Limburgse dorp. De winkel staat vol met verfwaren, schroefjes, keukenspullen, hout, tuinmateriaal. Maar ook voor leesbrillen, zonnebrand crème, tandpasta en voedingssupplementen kun je bij Wuts terecht. De klant raakt misschien het overzicht kwijt in de krap bemeten zaak, maar de eigenaar weet (bijna) alles moeiteloos te vinden. “Ricks heeft eigenlijk alles” zegt een klant.
Dood kapitaal
Producten zoals plaatmateriaal en elektrische apparaten verkoopt hij niet meer, hij kijkt wat nog goed loopt. Als artikelen te lang blijven liggen, schuift hij wat met de prijs om het te verkopen, “anders heb ik dood kapitaal”, zegt hij. Ricks gaat met zijn tijd mee en heeft een website waar hij zijn produkten aanprijst. Een webshop daar begint de doe-het-zelver echter niet aan, anders blijft hij ook na werktijd nog bezig. Zijn zaak dient wel als ophaalpunt voor de pakketdienst van GLS. Zo kun je toch weer nieuwe klanten aan je zaak binden.
Wuts is niet alleen bekend in de directe regio, maar ook daarbuiten, tot aan Sittard toe. Kan een doe-het-zelver ergens niet slagen, dan wordt er nog wel eens geroepen om bij Wuts in Swalmen te gaan kijken. Al heb je maar één schroefje nodig, bij de Swalmenaar is het te koop.
Op maandag is de zaak gesloten en heeft Ricks zijn vrije tijd. Traditioneel pauzeert hij een uur tussen de middag. De telefoon neemt hij dan niet op, anders komt hij niet aan zijn boterham toe. Aan stoppen denkt Ricks nog niet. Over twee jaar, als hij de zestigjarige leeftijd bereikt, wil hij wel een uur later openen en ’s zaterdags eerder sluiten. Op zijn zevenenzestigste wil hij dan met pensioen. Over hoe het dan verder gaat, denkt hij nog niet echt na. Vanuit de familie is er geen opvolging, want Wuts en zijn vrouw hebben geen kinderen. Het lijkt een zorg voor later.
Sociaal praatje
De sigarenrokende Swalmenaar vindt het sociaal contact met zijn klanten fijn. De zaak is zijn domein waar hij in zijn element is. In zijn blauwe stofjas ontvangt hij zijn klanten, staand achter de volle toonbank. Binnen handbereik een kop dampende koffie met zijn naam erop. De authentieke winkel is ook behangen met spreuken zoals: ” Steel niet, de overheid duldt geen concurrentie”. Het geeft de lokale bouwmarkt zijn charme. Hij krijgt ze van vertegenwoordigers en Wuts hangt ze met plezier op.
Zoals in veel dorpen, merkt Ricks dat de bedrijvigheid in Swalmen is verminderd. Zo had het dorp ooit de hoogste cafédichtheid van het land. Nu is er nog maar één echt café in het centrum, en enkelen verspreid over de kern, mijmert hij. Over een aantal jaren zullen veel aankopen online plaatsvinden en dat hoopt hij zelf niet mee te maken. Wuts heeft nog 10 jaar tot zijn pensioen. Zijn vader heeft het helaas net niet gehaald.
